2. El Aldığımız Ürünlere Ne Kadar Orijinal Diyebiliriz

Hemen hemen hepimiz 2. el ürünler kullanıyoruz. Bilhassa teknolojik ürünlerde. Mesela 2. El laptop, 2. el cep telefonu, hatta 2. el araba. Peki ürünün sahibine hiçbir ekstra kâr getirmeyen bu durum ne kadar değerli oluyor? Bunlara vicdan rahatlığıyla orijinal diyebilir miyiz?

1 Kişi Satıyor, 100 Kişi Oynuyor

“Orijinal ürün kullanıyorum”u rahatlıkla diyebiliyoruz değil mi? Şöyle düşünelim. Mesela ürünümüz bir video oyunu olsun. Oyunu gidip bir mağazadan 250 TL vererek alıyorsun. Ve ardından bitirip 220 TL’ye satıyorsun. Sana 30 TL’ye gelmiş oluyor. Senden alan kişi de bitirdikten sonra 200 liraya satıyor ve ona da 20 TL’ye gelmiş oluyor. Böyle böyle oyun defalarca dönüyor ve kişi 30 TL gibi ücretten oyunu oynayabilmiş oluyor. Ancak oyunun yapımcısının kasasına sadece 1 kez para giriyor.

24 Saat Metro Hizmetimiz Yok

Hemen hemen hepimiz oyun fiyatları hakkında şikayet ediyoruz ve oyun firmalarının fiyatları düşürmeleri için baskıda bulunuyoruz. Peki vergi verdiğimiz devlette böyle bir söylenme şansımız var mı? Bunu asla yapmıyoruz. Oyunlardaki özel tüketim vergilerini, katma değer vergilerini düşürsünler istemiyoruz. Veya 24 saat çalışan metro için diretemiyoruz. “Çünkü çok maliyetli” diyebiliyoruz. Peki oyunlar maliyetli değil mi? Bu arada şunu da belirtelim, esas konumuzun bir cevabı yok. Yani 2. El oyuna ne kadar orijinal diyebileceğimiz tartışmalı bir konu. Yine de o konuya tekrar döneceğiz.

Teknolojik Aletlerde Fiyatlar Hemen Oynayabiliyor

Mesela bir cep telefonunun, bir Ipad’in fiyatı dolar kurlarıyla birlikte hızlı bir şekilde inişe veya çıkışa geçebiliyor. Ancak oyunlar öyle değil. Uzun süre sabit kalabiliyorlar. Kur değişiminden geç etkileniyorlar. Peki neden bize özel bir fiyat politikası uygulamıyorlar?

Mesela Tüm Oyunlar 100 TL’den Satılsa…

Böyle bir sistemde acaba daha çok orijinal oyuna yönlenir miydik? Bu da bir başka tartışma konusu. Veya 2. el pazarı nasıl şekillenirdi? Rağbet azalır mıydı?

Şöyle ki, Torrent gibi yasal olmayan yollardan oyun indirmek, film indirmek hem illegal hem de çok yanlış. Ancak bir öğrencinin aldığı harçlık da belli. Onlara bu konuda belki kızamayız. Ancak her şeye harcama yapıp da konu oyuna, filme gelince “Ne para vereceğim ya!” mantığının gelişmesi de çok yanlış. Netflix’e abone olanlara burun kıvırıp nargile kafeye gitmek etik değil…

Oyun Üreticileri de Dert Etmiyor

Evet, etik noktaya geldiğimize göre şunun da altını çizmemiz gerekiyor.  Eğer 2. el oyun problem yaratsaydı Microsoft veya PlayStation veya Nintendo buna önlem alırdı. 2. farklı bir alete girince çalışmamasını sağlayan bir sistemi rahatlıkla geliştirebilirdi. Ancak bir ara E3 fuarında buna yeltenir gibi olan Microsoft bile bundan daha sonra koşarak uzaklaştı. Çünkü oyuncuların tepkisi çok netti.

Sonuç Olarak

2. el oyunlar olmasaydı oyunlar günümüzden daha az bile satıyor olabilirdi. Çünkü pek çok insan maddi problemler sebebiyle hayatından oyunu çıkartırdı. Ağızdan ağıza oyunla ilgili bilgiler yayılmazdı. Bilgi daha az olurdu. Türkiye’ye özel fiyat olabilir ancak küçük bir pazarız. O yüzden bizim alıp almamamız çok da umurlarında değil. Fakat 100 TL’ye çekilse belki durum değişir.

Evet, iş oldukça karışık. Sence oyun fiyatları bize özel olarak ayarlansa daha çok orijinal oyun kullanılır mıydı? Ve 2. el oyunun orijinalliği hakkında neler düşünüyorsun?