Yıllardır Yanlış Bilip Yanlış Kullandığımız İfadeler

Yabancıların çok sık kullandığı bir tabir vardır, “Türkler, şöyle derler…” Söylemleriyle, ifadeleriyle, sözleriyle tüm dünyaya etki etmiş bir dilimiz var. Atasözlerine, deyimlerine bizim kadar bağlı olan kaç millet daha var acaba? Ancak dil; doğan, üreyen, değişen ve ölen bir canlı… Bu sebepledir ki zamanla bazı ifadelerimiz değişiyor, farklılaşıyor, anlam kaybına , dil erozyonu uğruyor. Duyunca, “Aaa aslında öyle mi demekmiş?” dediğimiz birçok ifade bundan… Bu ifadeleri öğrenip ifadelerimizin gerçek anlamlarına inelim mi?

Elinin Körü X Ölünün Goru

Gor ya da (kûr) ;kelime anlamıyla mezar demek. Ölü kelimesi de zamanla el kelimesine dönüşmüş. İfadenin orijinali aslında ölünün mezarı anlamında: “Ölünün kûrü.”

Su Uyur Düşman Uyumaz X Sü Uyur Düşman Uyumaz

Sü kelimesi, “asker” anlamına geliyor. Cümle de askerin asla uyumayacağını ele alıyor. Arapça ve Farsçadan aldığımız kelimelerdeki ünlü değişimleri, anlamı bir anda tamamen değiştirebiliyor.

Saatler Olsun X Sıhhatler Olsun

Kulaktan kulağa oynanan oyun gibi bazı ifadeler de zamanla değişimlere uğruyor. “Saatler olsun!” onlardan biri. İfadenin gerçek anlamı, “Sıhhatler olsun!”

Su Küçüğün Söz Büyüğün X Sus Küçüğün Söz Büyüğün

Suyu önce küçüklere verdiren bu sözün aslı aslında “sus küçüğün” Yani susmak küçüklerin konuşmaksa büyüklerin işi anlamına geliyor. Küçükler, bu anlam kaymasının az ekmeğini yememiştir.

Güzele Bakmak Sevaptır X Güzel Bakmak Sevaptır

Bir narsizm atasözü olarak “Güzele bakmak sevaptır” aslında “Güzel bakmak sevaptır.” olarak yayılmış. Güzel olan her şeye selam olsun, nasıl bakarsan öyle görürsün…

Aptala Malum Olur X Abdala Malum Olur

Bazı tahminler veya rüyalar doğru çıktığında kullandığımız “Aptala malum olur.” sözü, aslında bilgine, âlime malum olur anlamındaki “Abdala malum olur.” imiş.

İnce Eleyip Sık Dokumak X İnce Eğirip Sık Dokumak

Eğirmek, yün ve pamuk türü maddeleri iplik haline getirmek demek. Titizlik, müşkülpesentlik anlamındaki bu deyim, aslında eğirmek ve dokumak eylemlerinin birleşiminden oluşuyor.

Hatasıyla Sevabıyla X Hatasıyla Savabıyla

Hatasıyla sevabıyla sevip hatasıyla sevabıyla kabul ettiğimizi iddia ederiz bazı şeyleri. Oysa hata ve sevap değil; savap’tır orijinali. Savap; yani doğruluk, dürüstlük…

Kelli Felli X Kerli Ferli

Anlam ve biçim kaybına uğramış bir ikilememizle daha karşı karşıyayız. Ker; kuvvet demekken fer; iktidar demek. Kelli felli ise günümüzde oluşmuş adeta yeni bir deyim.