Eskiden fethedilen her bölgeye önce bir cami ve okul yerleştirilir, her şeyden önce kültür ve eğitimin oturması sağlanırdı. Osmanlı döneminde bir ilim-eğitim yuvası olarak da kullanılan camiler; çok önemliydi. Tasarımından, dekorasyonuna kadar her detaya önem verilir ve her ayrıntı çok önemsetirdi. Camilerin yapımı böylece uzun yıllar sürer, ortaya çıkan eserlerse sonsuza kadar yaşayacak ibadet yuvaları olurdu. O dönemlerden günümüze ulaşan bazı camiler yüzümüzü gülümsetecek anılar taşıyor. Camilerin genellikle dönemin kültür yuvası olan İstanbul’da toplanması ise özellikle dikkat çekiyor.
Rüyadan Camiye: Ahi Çelebi Camii
Evliya Çelebi, henüz bu camiyi yaptırmadan rüyasında kendisini bu caminin içerisinde görür. Anlatılana göre Evliya Çelebi bu cami içerisindeyken Hz.Muhammed ile karşılaşır. Heyecanlanan Çelebi, “Şefaat Ya Resulallah!” demek isterken heyecan ile “Seyahat Ya Resuallah!” der. İşte tüm tarihi derinden sarsacak derin yolculuk böyle başlar.
Yüzen Cami: Kılıç Paşa Camii
Anlatılana göre devrin Kaptan-ı deryası Kılıç Ali Paşa o dönemin sultanı 3.Murat’tan cami yaptırmak için yer talep eder. Padişah da “Sen ki deryalar serdarısın; gücün yetiyorsa deniz üstüne cami yaptır!” der. Kılıç Paşa bu duruma içerlenir ve Mimar Sinan’la anlaşarak Topkapı Rıhtımında caminin inşaatına başlar.
Lokantası Ölümü Hatırlatan Cami: Hacı Kemalettin Camii
Mescit olarak yapıldığı iddia edilen ve hakkında pek bilgi bulunmayan caminin zemin katında bulunan lokantada musalla taşı vardır. Taşın yerinin hikâyesi bilinmemekle birlikte her göreni hayrete düşürerek ölümü hatırlatır.
Erkenden Göçen Evlada Cami: Cihangir Camii
Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın oğulları Şehzade Cihangir, hayatını genç yaşta kaybeder. Bunun üzerine onun ruhu ve anısına bir cami yaptırmak isterler. Mimar Sultan tarafından yapılan küçük cami, kare şeklinde tek kubbeli tasarlanır. Beyoğlu’nda yer alan caminin temelinde evlat acısı vardır.
66 Yılın Emeği 66 Kubbe: Yeni Camii
Eminönü meydanının gözdesi olan Yeni Cami inşaatı, sultanların ölümü gibi sebep ve aksamalarla ancak 66 yılda tamamlanmış. Sanki bu yılı temsil edercesine camide 66 tane kubbe bulunması da oldukça hoş bir nüktedir.
Süt Anneye Armağan: Kemerhatun Camii
İstanbul-Tarlabaşı’nda yer alan camiyi Yavuz Sultan Selim; sütannesi Kamer Hatun’a duyduğu vefayı anlatmak ve adını yaşatmak için 1514 yılında yaptırıldığı bilinir. Kemerhatun Camii’nin temellerinde vefa vardır.
