Tipografi Makinesinden Dokunmatik Ekrana: Daktilonun Zaman Tüneli

Daktilonun çok ilginç bir geçmişi var. “ilk” daktilonun ne zaman ve nasıl bulunduğuna dair birçok bilgi ve iddia mevcut. Tarihin gerçek yüzünü hiçbir zaman göremeyecek olsa da tüm belgelerde 23 Temmuz 1829, William Austin Burt’un ilk tipografi makinesinin patentini alarak daktilo tarihini başlattığı kabul ediliyor. O halde icat edilişinin 189. Yıl dönümünde daktilonun zaman tüneline birlikte bakalım.

1714-1806 Yılları Arasında Daktilo

Bilinen ilk daktilonun patenti, 1714’te H.Mill’e verildi. 1806’da P.Turri; iki gözü de görmeyen kız arkadaşı ona mektup yazabilsin diye bir daktilo geliştirdi. Bu dönem, gerçekleştirilen tüm icatlarda farklı mekanizmalar kullanıldı. Ancak cihazlar devasal büyüklükteydi ve kullanması zordu. Öyle ki elle yazmak, bu makineleri kullanmaktan daha olaydı.

1829 – William Austin Burt ve Tipografi

23 Temmuz 1829’da William Austin Burt; tipografi isimli bir makine geliştirdi. Bu makine küçük ahşap bir kutu halindeydi. Makine, bugün bildiğimiz tuşlar üzerine kurulu değildi. Kutunun üzerinde dairesel bir kadran vardı. Kadranın çevrilmesiyle harfler kâğıdın üzerinde beliriyordu. Yazı yamak içinse elle harfin üzerine basmak gerekiyordu.  Bu makine de istediği etkiyi alamasa da tarihe “İlk tipografi makinesi” olarak geçti.

1855 – G. Ravizza ve Daktilo

İlk tuşlu daktilonun patentinin alınması ise 1855 yıllarında gerçekleşti. G. Ravizza isimli İtalyan mucit, tuşlu daktilonun ardından bunla da kalmayıp birçok farklı tasarımlar yaptı. Hatta tarihin tozlu sayfalarında ilk daktilo satışa çıktığında firmaya kendi icadını çaldıkları için dava açtığı bile söyleniyor.

1868-1874 – Tarihteki İlk Daktilo

Birçok farklı daktilo üretilip kullanılırken, birçok kaynakta Sholes’in daktilosu “tarihteki ilk daktilo” olarak kabul ediliyor.

Bu daktiloyu diğerlerinden ayıran, harflerin metal çubuklar üzerinde bulunması idi. Öyle ki diğerlerine nazaran daha kullanışlı olacağına inanılan bu daktiloyu,  Remngton firması tarafından seri üretimle üzerine aldı.

Buluş, 1874’te Remington-1 adıyla satışa çıktı. Bu hamleden daktilo da seri üretim devri de başlamış oldu.

Mark Twain, daktiloyla yazılan ilk romanın Remington’un daktilolarından biriyle yazdığı Tow Sawyer olduğunu söylüyor.

2020 Yılında Daktilonun Yeri

Daktilonun tesiri, bilgisayar devrimine kadardı. Hayatımıza bilgisayarın girmesiyle önce klavyeler, sonra da dokunmatik ekranlar hayatımızı daha da çok kolaylaştırıyor. Yine de nostaljinin o buğulu tadı adına hâlâ daktilo üreten markalar bulunuyor.