Kendisi Türklerin kullandığı en eski müzik aleti. Ancak sesinin eskimeye niyeti yok. Son zamanlarda popülerleşen ve dünyaya yayılan bu sesi duyduğunda tanımak ve havalı hikâyesini anlatmak istersen yazımıza mutlaka göz atmalısın…
1.Çalgıların Atası
Ağız Kopuzu en eski Türk çalgısıdır. MÖ 3. ve 6. Yüzyılda örnekleri bulunmuştur. Türk mûsikîsinin başlangıcına kadar dayanan bir geçmişi vardır. Orta Asya’da tedavi edici, iyi ruhları çağıran, kötü ruhları kovan önemli bir çalgı olarak kullanılmıştır. Dede Korkut Destanı’nda adı sıklıkla geçen bir çalgıdır. Dolayısıyla Türkmenler arasında ağız kopuzu müzik aletlerinin atası olarak görülür
2. Ağız Tamam da Kopuz Ne Ola
Kopuz kelimesi Türk toplulukları arasında farklı çalgı türlerini ifade eden genel bir terimdir. Türkler eskiden beri dilli ve telli grupta yer alan birçok müzik aletini ifade etmek için bu kelimeyi kullanmışlardır.
3.Doğanın ve Atların Ayak Sesleri
Ağız kopuzu pek çok Türk aletinde olduğu gibi atların yürüyüş şeklini ve ritmini örnek almıştır. Doğanın, hayvanların ritmi bu çalgıda net şekilde hissedilir. Amerika’da ki Yetenek Sizsiniz’e katılan Yakut Türklerinden Olena Uutai ağız kopuzu ile doğal yaşamı çok net anlatmıştı.
4.Ağız Kopuzu Nasıl Çalınır?
Ağız kopuzunun tek başına bir sesi yoktur. Çalmak için dişlerinizin arasına yerleştirip tele vurarak titreşim vermeniz ve ağız, dil hareketleriyle ritim katmanız gerekir. Ağız boşluğunda nefes yönü değiştirilerek ses meydana getirilir.
5.Farklı Türleri de Var
İlk şekillerinin tek parça ağaç, bambu ya da kemikten yapıldığı görülür. MS 8-9. yüzyıllarda metal örneklerinin görülmüş ve bu şekli yaygınlık kazanmıştır.
6.Avrupalılar ve Amerikalılar Sahiplenirse İnanmayın
Avrupa ve Amerika’da ise jew’s arp, jaws arp, “çene arpı”, “ağız arpi” denmektedir. Ağız kopuzu pek çok farklı kaynakta vargan, jew’s arp olarak adlandırılarak sanki Türk milletine özgü bu enstrüman farklı bir milletin kültürüne ait gibi ifade edilmektedir. Ancak kültürel etkileşim yoluyla farklı milletlere ulaşmış Avrupa, Afrika, Hindistan ve Amerika kıtasına kadar tanınmıştır.
7.Türk Boyları Arasındaki İsimleri
Türkler arasında da farklı isimleri vardır. Demir kopuz, awız kopuz, ağız kopuzu, domboi, awıa gubuz, şankopız, gibi adlarla Türk cumhuriyetlerinde adlandırılmakta ve kullanılmaktadır.
Habersiz Çekim
Hababam sınıfı film müziğindeki arkada çalan titreşimli bammmm bammmm sesi ağız kopuzunun ta kendisidir.
