Sinemanın Kısa Tarihi – Dünden Bugüne Sinemanın Yolculuğu

Sosyal hayatımızın içerisine yerleşmiş birçok aktivite bulunmaktadır. Bunlardan biri de kendine özgü bir anlatım tekniği olan sinemadır. Sinema, içinde bulunduğumuz yüzyılları bizlere yansıtan bir sanat dalıdır. Toplumun her kesimine seslenebilmekte ve bir salonun içerisinde insanları buluşturabilmektedir. Macera, komedi, dram ve birçok türde hikâyeleri ile izleyicileri farklı dünyaların içerisine sokar. Böylelikle izleyicilerin her sahneyi yaşaması sağlanır. İşte sinema görsel olarak iletileri aktararak bağ kuran canlı bir sanattır.

TREN GARA GİRDİ SİNEMA GELDİ

Sinema macerası bir trenin istasyona gelmesi ile başladı. Lumiere Kardeşler tarafından çekilen ilk film istasyona giren tren belgeselidir. Görüntüleri kaydedip bir pencereye yansıtılan bu icat insanlara Paris’te sunulmuştur. Film görüntülerine piyano da eşlik etmiştir. Siyah beyaz olarak hayatımıza giren sinema, hareketli görüntüleri ile seyircisiyle buluşmuştur. Fransa halkının gördüğü görüntü perdeden hızla yaklaşan bir lokomotifin kendilerini biçmek üzere olduğu olmuştur. Elli saniyelik bu kamera görüntüsü izleyicilerde panik ortamı yaratmıştır. Bu söylenti kulaktan kulağa yayılan bir hikâye haline gelmiştir.

BOYUTLAR ARASI SİNEMA

Gelişen teknoloji hayatımızın her alanına bir şekilde dokundu. Tüm bu gelişim gösteren teknolojilerin içerisinde sinema da kendini geliştirerek yenilikler kattı. Bunlardan biri de üç boyutlu filmler oldu. Filmleri normal olarak izlerken hayatımıza 3D gözlüğü girdi ve sinema farklı bir boyut kazandı. 3 boyutlu filmler ile seyirci sinema dünyasına daha da yaklaştı. Fiziksel olarak hissedemese de seyirci, duyusal olarak filmi hissetmeye başladı. Derinlik algısı yaratılarak perdeye yansıtılan filmler insanlar üzerinde bir etki bıraktı. Seyircinin gözünün önünden olaylar, hikâyeler geçmeye başladı ve 3 boyutlu filmler estetik değerleri gündeme taşıdı. Bu gelişmeler ile bir gözlük seyirciyi aldı ve başka bir boyuta götürdü.

TÜRLÜ TÜRLÜ SİNEMA

Sinema gösterdiği gelişim süreçleri içerisinde zamanla anlatım yolları arayarak farklı türleri oluşturmuştur. Oluşturulan sınıflandırmalar ile bir düzen getirilmiştir. Sinemada türler genel olarak ikiye ayrılmaktadır. Kurmaca ve kurmaca olmayan metinler. Kurmaca sinema türleri drama, bilim-kurgu, müzikaller, komedi, korku, savaş gibi birçok başlıklardan oluşturulmuştur. Kurmaca olmayan sinema türleri ise genel anlamda belgesel olarak ayrılmıştır. Tüm bu çalışmalar doğrultusunda bugün izlemek istediğimiz türde filmleri kolaylıkla bulup, seçip izleyebilmekteyiz.

SİNEMA BİR DENEYİM

Sinema başkalarıyla paylaşılan bir deneyimdir. İnsanlar bu deneyimi birlikte açık ve kapalı olarak ayrılan sinema alanlarında paylaşırlar. Her iki sinema salonunda da seyirci filmin içerisine girip farklı dünyalara tanıklık eder. Fakat izleyicilerin bu iki mekânda da yaşadıkları deneyimler farklılık gösterir. Kapalı sinema salonlarında ışıklar söndüğünde izleyici sadece film ile kalır. İzleyiciler birbirlerini ve tepkilerini net olarak göremez. Açık hava sinemalarında ise ortam daha aydınlıktır. Seyirciler birbirlerini ve filme verdikleri tepkileri görmektedirler. Kapalı salonların bir gizemi varken açık hava sinemalarında daha rahat bir ortam bulunmaktadır. Peki bu iki farklı sinema mekânlarından sizin tercihiniz hangisi?

PATLAMIŞ MISIR SAVAŞI

Sinema sektörü denildiğinde şu sıralar akla patlamış mısır olayı gelmektedir. Türkiye’nin büyük sinema zinciri Mars Cinema Group ile yapımcılar arasında yaşanan promosyon bilet uygulaması sorunu bazı filmlerin gösterim tarihini de etkilemiştir. Mars Cinema Group’un hediye altında uyguladığı promosyonlu biletlerin ücretlerinin yüksek olması izleyiciyi sinemadan uzaklaştırmıştı. Bu duruma ilk tepki de BKM’den gelmişti.

SİNEMADAN BİLGİLER

• 1927’de Fritz Lang’in teknolojiyi işlediği eseri Metropolis, ilk uzun metrajlı bilimkurgu filmlerindendir.
• 1931’de Charlie Chaplin, başarılı bir sessiz film klasiği olan Şehir Işıkları ile sesli film devrimine meydan okumuştur.
• 1937’de Walt Disney’in ilk uzun metrajlı canlandırma filmi Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler çıktığı dönemde klasikler arasına girmiştir.
• 1950’de Hollywood, televizyonun yaygınlaşması ile geniş perde sinema ve 3D gibi gelişmeler uygulanmaya başlanmıştır.
• 1954’de Federico Fellini’nin La Strada’sı ilk yabancı dilde en iyi film Oscar’ını almıştır.
• 1956’te Müzikallerin dikkat çektiği dönemde Neşeli Günler filmi uluslararası çapta gişe rekorları kırmıştır.
• 1991’de Kırmızı Fenerler filmi görsel ve duygusal gücü ile dünya seyircisinin dikkatini çekmeyi başarmıştır.
• 1997’de Nuri Bilge Ceylan’ın eleştirmenler tarafından beğenilen ilk uzun metrajlı filmi Kasaba’dır.
• 1998’de Vinterberg’in ilk dogma filmi olan Şölen dijital bir el kamerasıyla çekilmiştir.
• 2003’te Güney Kore sineması; İhtiyar Delikanlı filmi sayesinde uluslararası seyirci kitlesi ile tanışmıştır.
• 2012’de Beklenmedik Yolculuk filmi saniyede 48 karelik yüksek kare hızı ile çekilen ilk ticari uzun metrajlı film olmuştur.

SİNEMA TERİMLERİ

Uzun Metraj: Tam uzunlukta olan filmler için kullanılan bir terimdir.

Kısa Film: Kısa metrajlı film olarak da söylenebilmektedir. Uzun metrajlı film kriterlerini karşılayamayacak sürede olan filmlerdir.

Flashback: Bir anlatım tekniğidir. Bir durum anlatılırken olayın başlangıç dönemine gidilen geri dönüştür.

Çekim Tahtası: Hareketli resim ve videolarda görselleri ses ile senkronize etmek için kullanılan alettir.

Sinematograf: Görüntüleri kaydeden ve bir ekran üzerine yansıtmaya yarayan aygıttır.

Montaj: Kurgu da denilmektedir. Görüntüleri ve sesleri belli bir plana uygun yerleştirmek amacı ile uygulanan kesme işlemidir.

Bakaç: Vizör de denilmektedir. Çekilmekte olan sahnenin görüntüsünün nasıl göründüğünü gösteren mercek düzeneğidir.

Shoulder Ring: Omuzluk olarak da bilinmektedir. Video çekimlerinde sürekliliği arttırmak ve rahat bir çekim yapabilmek için kullanılan alettir.

Rabarba: Sinema ya da televizyonda kalabalık sahne çekimlerinde figüranların hep bir ağızdan konuşur gibi yapıp sesler çıkartarak uğultulu ses efektlerinin oluşturulmasıdır.

Cast: Çekilecek olan kurguyu oynayacak olan karakterlerdir.

Dublör: Tehlikeli olabilecek sahnelerde esas oyuncunun yerine oynayacak olan ve ona benzeyen kişidir.

Cameo Görünüm: Gösteri sanatlarında kullanılan, insanlar tarafından bilinmekte olan bir kişinin kısa sürede görülmesidir.