Piri Reis Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Ahmed Muhyiddin Piri, yani bilinen adıyla Piri Reis… Kendisini tanımayanımız yoktur, Türk tarihinin en önemli simalarından biridir. O, bu ününü yapmış olduğu haritalara ve pek tabii meşhur Hint Seferi’ne borçludur. Peki Piri Reis hakkında bilmeniz gereken başka ne var? Gelin ona birlikte bir göz atalım.

1-Karamanoğulları

Evet evet bildiğiniz Karamanoğulları. Hani şu Osmanlı’ya sorun çıkartan, hani “Biz Anadolu Selçuklu’nun devamıyüz” diyen. Hani “Türkçe’yi resmi dil ilan eden” Karamanoğulları. Piri Reis ve ailesi işte Konya merkezli Karamanoğulları Beyliği’nden gelip İstanbul’a yerleşmiş bir ailedir.

2-Derya Beyi Piri

Piri Reis, II.Bayezid döneminde Osmanlılara önemli hizmetlerde bulunmuş Kemal Reis’in yeğenidir. Amcasıyla beraber Endülüs’te zulme uğrayan Müslüman ve Yahudileri kurtarmaya gitmiş donanmada yer almış, yine II.Bayezid’in Modon, Koron, İnebahtı fetihlerinde bulunmuş, Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethi esnasında İskenderiye’yi denizden kuşatmış bir isimdir. Yani aslında yapmış olduğu harita ve deniz seferlerinden çok önce adı duyulmuş önemli bir denizcidir.

3-Dünya Haritaları ve Kitab-ı Bahriye

Piri Reis’in bilinen belki de en önemli özelliği kusursuza yakın çizmiş olduğu Dünya haritalarıdır. 1500’lü yılların başında yapmış olduğu bu çalışmalar hala akıl almaz, dahiyane çalışmalardır. Haritalarında Güney ve Kuzey Amerika’nın doğu kıyılarını, Asya kıtasının doğu kıyılarını, Afrika kıtasının batı kıyılarını, dönemin önemli ülkelerinde bulunan nehirleri, Atlas ve Hint okyanuslarındaki adaları ve Avustralya kıtasının bir haritasını resmetmiştir. Kitab-ı Bahriye ise denizlerde yapmış olduğu savaşlardan, gerçekleştirmiş olduğu seferlerden, esir ettiği düşman denizcilerden elde ettiği bilgilerle yazmış olduğu bir denizcilik kitabıdır. Öyle ki bu kendi alanında yazılmış olan ilk kitap olmakla beraber Avrupalıların referans aldığı en sağlam kaynaklardan biridir. Bir efsaneye göre Piri Reis’in çizmiş olduğu haritalardan birini inceleyen Yavuz Sultan Selim’in haritaya bakıp “Dünya ne kadar da küçük…” dediği rivayet edilir. Zira Yavuz Sultan Selim bu düşünceye istinaden Dünya’nın doğusunu fethetmek için planlar yapmıştır düşüncesi hakimdir.

4-Piri Reis’in İdamı

İlginçtir, bu büyük denizci Kanuni Sultan Süleyman tarafından boynu vurularak idam edilmiştir. Bunun sebepleri arasında şüphesiz en meşhuru Hint Seferinin başarısızlıkla sonuçlanmasıdır. Bunun yanında sefer esnasında Portekizlilerden rüşvet aldığı gibi iddialar bulunmakla beraber, Aden Körfezi’nde kendi donanmasından sayıca iki kat fazla Portekiz donanmasını mağlup etmesiyle elde ettiği ganimetleri alarak Mısır’a dönmesi ve donanmasını başıboş bırakması idamının asıl sebebi olarak gösterilir. Çıkarıldığı divanda bu sebeple hakkında verilen idam kararına karşı “donanmam bakım ve onarım çalışmasındayken Portekizlilerle savaşmanın stratejik bir hata olacağını, bakım ve onarım çalışmaları tamamlandıktan sonra seferine devam edeceğini” belirtmiştir.