Firavunlar Ülkesi: Mısır

Milyonlarca yılın tapınağı, Ebu Simbel’in kraliçesi ve Firavunlar Ülkesi’nden, Büyük İskender’in İskenderiye’sine, piramitlerin üzerinden doğan islam güneşinden Yavuz’un Ridaniye zaferine uzanan bir medeniyet! Bu sayıda huzurlarınızda mısır var!

Başlıca Şahsiyetler

II.Ramses: Antik Mısır’dan günümüze ulaşan bilgilere bakıldığında Mısır Firavunu II.Ramses’in son derece önemli bir şahsiyet olduğu görülür. Çünkü tarihte bilinen ilk yazılı antlaşma olan Kadeş Antlaşması, II.Ramses ise Hititler arasında imzalanmıştır.

Cemal Abdünnasır: Modern Mısır’ın görmüş olduğu en önemli devlet adamı Cemal Abdünnasır’dır, dersek yanılmış olmayız. Kraliyet rejimine darbe yapıp Mısır Cumhuriyeti’nin kurulmasına öncülük eden Nasır, Süveyş Kanalı’nı millileştirmeyi başarmış, Suriye ile birleşerek Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin kurulmasını sağlamıştır.

Kleopatra: Gerçekte VII.Kleopatra olmasına rağmen, kendisinden önce gelen kraliçeler unutulduğu için sadece Kleopatra olarak anılır. Antik Mısır’ın son Helenistik Kraliçesidir yani aslen Yunan’dır. 18 yaşında tahta çıkan kraliçe, bir süre sonra kardeşi tarafından tahttan indirildi. Romalılardan aldığı yardımla Mısır tahtına yeniden kavuşan Kleopatra, Roma İmparatoru Sezar’la evlenerek bütün Dünya’ya hakim olma hayali kurmuştur.

Ömer Şerif: Ömer Şerif, sinema dünyasını yakından takip eden herkesin bildiği ve önem verdiği bir isimdir. Aslen Lübnanlıdır. Sinemaya 1953 yılında Sira Fi’l Wadi filmiyle başladı ve sonrasında “Arabistanlı Lawrance” gibi büyük Hollywood yapımlarında rol aldı. Ki bu filmi hemen hemen hepimiz iyi biliriz değil mi?

Muhammed Mursi: Muhammed Mursi, Mısır’ın asker kökenli olmayan ve demokratik seçimlerle yönetime gelen ilk Cumhurbaşkanıdır. Ancak bu özelliğinin kıymeti bilinmemiş, Mısır Cuntası tarafından zorla yönetimine el konulmuştur. Önemli bir devlet adamı olan Mursi, geçtiğimiz ay vefat etmiş, vefat edene kadar da davasından dönmemiştir.

Başlıca Şehirler

Kahire: Arapçada “El-Kahire” yani “Galip Gelen” anlamına sahip olan bu tarihi şehir takdir edersiniz ki Mısır’ın başkentidir. Arap Dünyasının ve Afrika’nın en büyük şehri olması bir diğer özelliğidir. Toplam nüfusunun 20 milyon olduğu düşünülen Kahire, Mısır Firavunluk döneminden beri dimdik ayakta durmaktadır.

İskenderiye: Adından da anlaşılacağı üzere, Makedonya Kralı İskender’in Helen imparatorluğunu kurarken fethettiği Mısır’da kurmuş olduğu bir şehirdir. Yani neredeyse 2000 yıldan fazla bir geçmişe sahiptir. Akdeniz kıyısında yer alan şehir, verimli arazileri ve doğal güzellikleriyle göze çarpar.

Asyut: Güney Mısır’da yer alan Asyut idari bölgenin merkezidir. Mısırlı Hıristiyan Kıptilerin en yoğun olarak yaşadığı şehirlerden biri olan Asyut, Nil Nehri’nin kenarında yer alır.

Dimyat: Mısır’ın Akdeniz liman kentidir. Kahire’nin 300 km kuzeyinde yer alan Dimyat tarihi açıdan ayrı bir öneme sahiptir: Haçlılar. Evet, Haçlılar Eyyubiler zamanında Mısır’a göz diktiklerinde Dimyat’ı işgal etmişler, Selahaddin Eyyubi’nin kardeşi Melik el-Adil’i oldukça güç duruma düşürmüşlerdir. Eyyubilerin birleşmelerinden sonra teslim olarak Dimyat’ı geri vermişlerdir.

Süveyş: Süveyş Kanalı’na adını veren bu kent, zamanında Osmanlıların deniz mevki kumandanlıklarından biriydi. Liman olarak önemi 1859 yılında Süveyş Kanalı’nın açılmasından sonra hızlıca artmıştır. Mısır ve İsrail arasında gerçekleşen “Altı Gün” ve “Yom Kippur” savaşları sırasında harabeye dönen şehir, 1967’den sonra terk edilse de 1973’te yeniden yapılandırılarak yerleşime açılmıştır.

Başlıca Mimari Yapılar

Keops Piramidi: Keops Piramidi, Khufu Piramidi ya da Büyük Piramit olarak anılan, Mısır’ın başkenti Kahire’nin bir parçası olan Gize’de bulunan Gize Mezar Kenti’ndeki üç anıtsal piramitten en eski ve en büyük olanıdır. Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri olup, bu yedi harika içerisinde günümüze kadar ulaşan tek eserdir.

Karnak Tapınağı: Eski Mısır döneminde inşası neredeyse 2000 yıl süren tapınak şehridir. Luksor’da bulunur. Dünya’da bugüne kadar inşa edilmiş olan en geniş yapı olma özelliği gösteren Karnak Tapınağı, dünyadaki en büyük antik dini mekan olarak biliniyor.

Sfenks: Kafası koç, kuş veya insan başı; gövdesi ise uzanan bir aslan şeklini alan heykeldir. İsmi Yunancadan gelir ve Yunan kültüründe de büyük önem taşır. Sfenkslerin en tanınmışı Büyük Gize Sfenksidir. Kefren Piramidinin önünde yer alır.

El-Ezher Üniversitesi: 970 yılında Fatımi Hanedanı tarafından kurulmuş bir İslam İlimleri ve Fen Bilimleri eğitim kompleksidir. Dünyanın en eski lisans veren üniversitelerinden biridir ve yine dünya çapında İslam Dünyası’nın en prestijli üniversitesi olarak anılır. El-Ezher, yaklaşık 2 milyon öğrencinin bağlı olduğu ulusal bir okulu da yönetmektedir.

Ahmed Bin Tolun Camii: Mısır’daki ilk Türk devletinin kurucusu Tolunoğlu Ahmet tarafından yaptırılmıştır. Tamamen tuğladan inşa edilen külliye, cami, hastane, eczane ve iki hamamdan oluşmakta. Kendine has tarzıyla 1141 yıldır ayakta duran bu güzel camide namaz kılmak kim bilir nasıl hissettirir?

Başlıca Mutfak Ürünleri

Koushari: İçinde hamur, domates sosu, mercimek, nohut, soğan, pirinç ve sarımsak bulunan bu yemek karbonhidratça zengindir. 100 yılı aşkın süreli tarihi bir geçmişi vardır ve oldukça lezzetli bir yöresel yemek çeşididir.

Fattah: Pirinç, kızarmış ekmek, et suyu, sirke ve sarımsak beşlisini bir araya getiriyorsunuz ve karşınızda Fattah! Eğer Hıristiyan veya Müslüman bir kadın ilk çocuğunu bayram günü doğurmuşsa, mutlaka ama mutlaka bu yemek pişirilir. Nedenini biz de bilmiyoruz ama öyle.

Ful Medames: Mısır’da oldukça yaygın olan bu yemek fasülye, yağ, sarımsak ve limon suyundan oluşuyor. Kelime anlamı “Gömülü” olan Medames, kum ya da kömürün içine gömülerek pişirildiği için bu adı alır. Ful Medames denilmesi de sanıyoruz ki bununla alakalı.

Aish Baladi: Mısır’da hemen hemen her yerde tüketilen bir tür lavaş ekmeğidir.

Mulukhiya: Mulukhiya Hint keneviri yapraklarından, sarımsaktan, kişneşten, pirinçten ve Kuzeydoğu Afrika’da yetişen Corchorus bitkisinden yapılır, içerisine isteğe göre tavuk, tavşan, dana veya balık eti eklenir. Galiba biraz Isırganotu Çorbasına benzemekte. Değil mi?

Başlıca İlginç Özellikler

Firavunların Ülkesi: Mısır’ın en önemli özelliği şüphesiz Firavunların ülkesi olmasıdır. İnanılmaz bir tarihi geçmiş, muhteşem bir medeniyet Mısır topraklarında yatmakta. Dünyanın en kendine has yani en özgün ülkelerinden biridir Mısır!

Türk Mirası: Mısır, ilk olarak Ahmed bin Tolun tarafından Türk hakimiyeti altına alınmış, o tarihten itibaren de birbirini takip eden Türk hanedanlıkları tarafından yönetilmiştir. Tabii Fatımiler istisna!

Makyaj Kültürü: Firavunlar döneminden kalan ilginç, bir sürü şey vardır. Mumyalama ve geometrik hesaplamalar gibi. Ancak bu özelliklerden biri vardır ki oldukça ilginçtir: Makyaj Kültürü! Evet, kendilerini tanrı-kral olarak gören bu firavun arkadaşlar yüzlerine, gözlerine makyaj yapmayı pek bir severlermiş…

Fustat Şehri: Fustat İslam hakimiyeti altına giren Mısır’da kurulmuş ilk İslam şehridir. Günümüzde Kahire sınırları içerisinde yer alan Fustat, Amr bin As tarafından inşa edilmiştir ve İslam Halifeliğinin önemli merkezlerinden biri olmuştur.

Nil Nehri ve Süveyş Kanalı: Mısır denince akla gelen bir sürü şey var. Doğru. Bunlardan biri Nil Nehri, diğeri de görece olarak Süveyş Kanalı’dır. Eskiden Mısır ülkesi Nil nehrinin akış yönüne göre adlandırılırdı. Yani Kuzey Mısır: Aşağı Mısır, Güney Mısır: Yukarı Mısır… Süveyş Kanalı ise malum, Doğu-Batı ticaretini kökten değiştirmiş bir etkiye sahipti.