Beş Maddeyle Çin | Çin Hakkında Bilinmeyenler

Kâğıdı, barutu, pusulayı, matbaacılığı dünyaya getiren, gezegenin en eski uygarlıklarından biri, Uzakdoğu’nun üretim sultanı, matematiği aşan insan sayısı ile zengin kültürü sahiplenen çatı, dünyanın en büyük nüfusu, en önemli ekonomik gücü, her şeyiyle bir en’ler ülkesi: Çin!
Beş maddeyle Çin’i tanımaya ne dersin?

 

5 ÖNEMLİ ŞAHSİYET

KONFÜÇYÜS

Doğu uygarlığının dünyaya hükmeden temsilcisidir. Çin geleneklerini düzenleyerek yeni kuşaklara aktarmayı hedef alır. Kendine özgü eğitim yöntemleriyle eğitimde yeni bir devrin kapılarını aralayarak yalnızca Çin’i değil tüm dünyayı etki etmiş bir filozoftur. Ölümünden sonra sırasıyla “prens, mükemmel hâkim, taçsız kral” unvanlarıyla anılmıştır.

BRUCE LEE

“Ejder Kalesi” filmiyle dünya çapında ün kazanan aktör ve dövüş sanatları uzmanı. 6 yaşından itibaren çocuk oyuncu olarak 20 filmde yer alan Bruce Lee, gençliğinde dövüş sanatlarına da ilgi duyar. Dövüş yeteneklerini geliştirmek için kung-fu dersleri almaya başlar. Pek çok başarılı dizi ve filme imza atan aktör, Asya’dan dünyaya büyük bir film yıldızı haline gelmiştir.

JACKİE CHAN

Çin sinemasının olmazsa olmaz oyuncularındandır. Henüz 20 yaşına gelmeden 25 filmde oynayarak adını tüm dünyaya yaymıştır. Bu dönemlerde Bruce Lee’nin varisi olarak gösterilir. Sonrasında yönetmenliğe de soyunarak başarılı filmlere imza atmıştır. Filmleri tüm dünyada listelerin üst sıralarına yerleşen aktör, onlarca ödüle layık görülmüştür.

MO YAN

“Gelmiş geçmiş en meşhur Çinli yazar” unvanıyla bilinen, ABD ve Avrupa’da büyük bir ün kazanan yazar. 2012’de aldığı Nobel Edebiyat ödülü ile “Nobel ödülü alan ilk Çinli yazar” olmuştur. Tarzı ve başarısıyla Franz Kafka ve Joseph Heller’e benzetilir.

SUN TUZU

M.Ö 500’lü yıllarda yaşamış ünlü Çin komutan, askeri bilge ve filozof. Savaş stratejisi üzerine sohbetlerinin toplandığı Savaş Sanatı isimli kitap; dünyanın en eski strateji kuramları kabul edilerek hâlâ tüm dünyaya ışık tutmaktadır.

5 ÖNEMLİ ŞEHRİ

 

PEKİN

Dünyanın en eski başkentlerinden olan Pekin; Çin’in başkenti ve Şangay’dan sonra ülkenin ikinci metropolüdür. Devletin inovasyon adına yaptığı önemli yatırımlar burada yer alır. Dünyanın en eski yerleşim merkezlerinden biri olan şehir, tarihi izleriyle de önemli şehirler arasında yer alır.

ŞANGAY

Önceleri küçük bir balıkçı kasabası olan Şangay; günümüzde Çin’in en büyük, dünyanın ise 8. büyük şehridir. Çin’in modern ekonomisinin başyapıtı olan ülke; kültürel, ticari ve iletişim anlamda bir mihenk taşı olma özelliği taşır. Kalabalık nüfusuyla da dikkat çeken Şangay, Çin’in en önemli liman kentidir.

HONG KONG

Asya bölgesinin en işlek ticaret, endüstri ve turizm merkezdir. Hong Kong; İngiltere, Japonya ve Britanya gibi farklı ülkelerin hâkimiyetinin ardından 1997 yılında yapılan anlaşmayla tamamen Çin’e verilmiştir. Asya’nın en büyük serbest pazarı ve limanı bu şehirde işlediğinden dünya ticareti açısından önemli bir yere sahiptir.

CHANGQİNG

Changquing, Çin’in turizm açısından önemli şehirlerindendir. Özellikle turistlerin uğrak yeri olan Yangtze Nehri üzerinde Üç Boğaz’ın başlama noktası buradadır. Çin’in en uzun nehri olan Yangtze; dünyada da gemiyle gezilebilen en büyük nehirdir. Şehir; yöre yemekleri ve kaplıcaları ile de ünlüdür.

WUHAN

Çin’in Hubai eyaletinin yönetim merkezi olan Wuhan; Orta Çin’in en büyük şehridir. Yangtze ve Han nehirlerinin kavşağında yer alır. Demiryolu ve otoyol gibi seçenekleriyle gelişmiş bir ulaşıma sahip şehir, 9 vilayetin önde gelen iş merkezi unvanını taşır.

 

5 ÖNEMLİ MİMARİ YAPI

 

ÇİN SEDDİ

Dünyanın yedi harikası arasında bulunan Çin Seddi; Çin’in kuzeybatısı boyunca uzanan en önemli tarihi yapıdır. 8850 m uzunluğundaki yapı, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Tamamlanması 2 bin yıldan uzun süren Çin Seddi’nin temeli farklı krallıklar tarafından atılmıştır.

YASAK ŞEHİR

Asıl ismi “Mor Yasak Şehir” olan yapı, Çin’in başkenti Pekin’de bulunur. Dünya Kültür Mirası listesinde yer almış ve Unesco tarafından “Dünyada korunmuş en geniş antik ahşap yapılar bütünü” olarak kabul edilmiştir. Yasak Şehir, Ming Hanedanı’ndan Çing Hanedanı’nın sonuna kadar kullanılmıştır.

 

 

YONGHE TAPINAĞI

Dünyaca ünlü Tibet Budizm tapınağıdır. 60 bin metrekarelik bir alanda inşa edilen tapınak, bini aşkın odaya sahiptir. İçerisinde tarih açısından değeri yüksek birçok tarihi eser bulunur. Tapınağın Falun Salonu’ndaki 500 Luohen Dağı, Wonfuge binasındaki Mile Buda heykeli ve Zhaofuolou binasındaki bronz Buda heykeli paha biçilemez değerler taşır.

BÜYÜK VAHŞİ KAZ PAGODASI

Tang Hanedanlığı tarafından 652 yılında yapılan Büyük Vahşi Kaz Pagodası; Çin’in Xi’an’ın güneyinde yer alır. Dev Vahşi Kaz Pagodası olarak da bilinen yapının, Çin’e Rahip Xuanzag tarafından Hindistan’dan getirilen Budist heykelciklerini saklayabilmek adına yapıldığı bilinir.

JİN MAO KULESİ

“Görkemli altın bina” olarak da anılan Jin Mao Kulesi, ülkenin en büyük şehri Şangay’da yer almaktadır. 421 metre yüksekliğinde 88 kattan oluşan bina; dünyanın en yüksek 11. gökdelenidir. İş merkezi ve otel olarak kullanılır. En üst katından paraşütle atlanabilme olanağı da bulunmaktadır.

 

ÇİN MUTFAĞI

 

NOODLE

“Çin eriştesi” olarak da bilinen noodle; tüm dünyada tüketilen bir Çin yemeğidir. Mayasız hamurdan kesilen çeşitli şekillerde elde edilen noodle, suda haşlanır, soya sosu ile harmanlanır ve tercihe göre içerisine tavuk, et, balık gibi ek lezzetler ilave edilir.

ÇİN MANTISI

Tadı ve içeriğiyle Türk mantısını andıran Çin mantısı; Türk mantısından çok daha büyük boyutta yapılır Çin mantısının içerisine dana-koyun eti, patates veya sebze konulabilir. Şekliyle inciri anımsatan mantı, buharda pişirilerek servis edilir. Tercih göre yağda da kızartılabilir. Mantı’nın kökeninin Çin’e dayandığı ve adının da Çince “manto” kelimesinden geldiği söylenir.

SHOU ZHUAFAN

Çin’in ünlü yemeklerinden biri olan Shou Zhuafan; Çin mutfağının olmazsa olmazlarından pirinç ile yapılır. Yağsız ve tuzsuz pirinç lapasının kuzu eti ve havuç gibi sebzelerle kavrulmasıyla hazırlanan yemek, özellikle Çin’deki Müslüman lokantalarında sıkça tercih edilir.

PEKİN ÖRDEĞİ

Kökeni Pekin’e dayanan yemek, imparatorluk zamanından beri Çin’de yapılan ve Çin’le bağdaşmış bir yemektir. Yenilecek ördekler, özel olarak beslenir ve 65 gün doyurulduktan sonra kesilir. Etin derisi şeker ve sarımsak sosuna batırılır. Gözleme, soğan ve tatlı fasulye sosuyla servis edilir. Etin yanına çeşitli sebze yemekleri de eklenir.

 

ÇAY

Çin, dünyada çayın anavatanlarından biri olarak bilinir. Çin’in güneyinde yetiştirilen çay, tüm dünyaya “Çin çayı” olarak sunulur. Yeşil çay, beyaz çay, sarı çay, siyah çay gibi birçok farklı çeşidi mevcuttur. Tıpkı Japonlar gibi Çinliler de çayı vazgeçilmez gördüklerinden çayı “Çin çay seremonileri” ile tüketirler.

 

5 ÖZELLİĞİ

ÇİN KIYAFETLERİ

Japonya ile kültür ve yaşam tarzının büyük benzerlikler gösterdiği Çin’de de geleneksel olarak kimono giyildiği görülür. Düz kesim gelen ve bir kuşakla tamamlanan kimono; sabahlığı andırır. Bunun haricinde erkekler düğmeleri yandan bağlanan uzun bir elbise; kadınlarsa yakalı uzun bir gömleği andıran qipao isimli elbiseler giymektedir. Kıyafetler, aksesuarlar ve ayakkabılarda etnik desenler sıkça görülür.

MÜZİK

Çin’in geleneksel müziği, bilinen en eski müzikler arasındadır. Bambu borularını kuş sesleri olarak yansıtarak mitolojinin izleri müziğe yansıtılır. Enstrümantal ağırlıklı Çin müziğinde; erhu (Çinli keman), guzheng (Çin kemanı), bambu flüt, suano, sheng gibi özel çalgı aletleri mevcuttur. Çin müziği çağdaş bir tarzla birleşse de geleneksel yanı bir tarihi miras gibi korunmaktadır.

GELENEKSEL SANATLARI

Çin’in en ünlü sanatlarından biri hiç şüphesiz ki seramiktir. Öyle ki Çin, porselen sanatını tüm dünyaya tanıttığından; porselen sanatına “Çin işi” anlamına gelen “çini” adı verilmiştir. Bunun yanı sıra tüm dünyada “makrome” olarak bilinen örgü türü de “Çin düğümü”nden dünyaya yayılmıştır. Kâğıt kesme sanatı, origami gibi dünyanın beslendiği sanatların kökeni de Çin’e aittir.

ÇİN’İN İÇE KAPALI YAPISI

Çin, gerek ekonomisi gerekse de sosyal yanlarıyla içine kapalı bir strateji izler. İhracatta dünyanın en önemli 2.ülkesi olsa da konu ithalat olunca tüm ihtiyaçlarını kendisi üretmek ve dışarıdan ürün almamak ister. Aynı zamanda Çin, tüm dünyada popüler olan birçok şeyi yasaklamasıyla da bilinir. Facebook, Twitter, Snapchat gibi birçok sosyal medya uygulaması Çin’de yasaktır. Öyle ki bir dönem Çin’de PlayStation kullanımı dahi yasaktı. Çin, ekonomide olduğu gibi dijital gelişmelerde de satın alma yolu yerine üretme yolunu tercih etmektedir.

ÇİN SPORLARI

Çin; özellikle dövüş sanatlarında gelişmiş, hatta dövüş sanatlarına manevi ve dinsel değerler bile yüklemiştir. Wushu, taijiquan, qigong, Çin tarzı güreş, kung fu, Çin satrancı ve weiqi (go) sporları ülkede oldukça yaygın yapılmakla birlikte bu sporların hem zihinsel hem de fiziksel aktiviteyi güçlendirdiğine inanılmaktadır.

Bilgi!

Çin polisi operasyonlarında köpek yerine kazları kullanır. Bunun sebebi ise, kazlarına agresif duruşları ve üstün görüş kabiliyetleri.

 

Bilgi!

Trenleriyle meşhur ülkenin tren görevlileri; başlarını dik tutmak için ucu boğazlarına doğru bakan bir iğne takar.

 

Bilgi!

Google Çin, dünyadaki en büyük plak şirketlerinden biriyle anlaşmış. Bu vesileyle şirket Çin’e özel ücretsiz müzik hizmetini devreye sokmuş. Çin’de müzikler ücretsiz ve yasaldır.

Bilgi!

Çin’de oldukça fazla bulunan telefon ve internet bağımlılarına özel rehabilitasyon merkezleri yapılmıştır. Hatta Changqinh şehrinde telefon bağımlısı olan insanların güvenli bir biçimde yürümeleri için kaldırımlarda üzerinde uyarılan bulunan özel bir alan ayrılmıştır.